بررسی سبک زندگی در حکمرانی در سه سطح

باسمه تعالی

بررسی سبک زندگی در حکمرانی در سه سطح:

: (۱) مقایسه حکومت اسلامی و غیر اسلامی: 

(۲) موانع تحقق سبک زندگی اسلامی–ایرانی:

(۳) روش طبقه‌بندی و اولویت‌بندی محورها.

تهیه،تدوین و پیشنهاد:دکتر محمد بنائیان سفیدمسئول کمیته سبک زندگی در حکومت اسلامی سازمان بسیج اساتید دانشگاه های کشور.

۱. اشتراکات و افتراقات حکومت اسلامی و غیر اسلامی

اشتراکات

هر دو به اداره جامعه و ساماندهی امور مردم می‌پردازند.

وجود ساختارهای حکومتی (قانون‌گذاری، اجرا، قضا).

نیاز به قانون و نظم اجتماعی.

ضرورت مشارکت مردم در سطحی از اموراداره جامعه.(وفاق،اتحاد وانسجام ملی بین قوای سه‌گانه با مردموبالعکس.

افتراقات

موضوع حکومت اسلامی با حکومت غیر اسلامی

منبع مشروعیت وحی، قرآن، سنت وعترت پیامبر(ص) و ائمه(ع)، رأی و مشارکت مردم صرفاً رأی مردم، قدرت نظامی، اقتصاد یا ایدئولوژی‌های غیر دینی

هدف نهایی حکومت اسلامی: قرب الهی، عدالت، رشد مادی و معنوی ,رفاه دنیوی، گسترش قدرت یا منافع ملی نظام معیار قانون شریعت اسلامی + عقل + عرف مشروع اراده اکثریت، منافع گروه‌های سیاسی، عرف جامعه،توجه به فرهنگ های محلی،بومی و منطقه ای.

نقش اخلاق جدایی‌ناپذیر از سیاست و مدیریت،ت.ام با دیانت ممکن است تابع منافع قدرت یا اقتصاد یارفتار اجتماعی باشد

پاسخگویی در برابر خود، خدا و خلق وخلقت معمولاً فقط در برابر مردم یا قانون بشری،فطری وسبک زندگی مبتنی بر ایمان، 

خانواده‌محوری، عدالت اجتماعی اغلب فردگرایانه، مصرف‌گرایی، یا سکولار

۲. موانع عملیاتی و اجرایی کردن سبک زندگی اسلامی–ایرانی:

1. فرهنگی–اجتماعی:

نفوذ فرهنگ غربی و الگوهای مصرف‌گرایی.

ضعف در الگوسازی واقعی و جذاب.

دوگانگی گفتار و رفتار مسئولان.دوقطبی نمودن جامعه ،مطالبات توقعات فی منطقی.

2. اقتصادی:

فشار معیشتی و مشکلات اشتغال و مسکن.

تبلیغات گسترده مصرف‌گرایی و تجمل.

فاصله طبقاتی و نابرابری اجتماعی.

3. سیاسی–مدیریتی:

ضعف در سیاست‌گذاری‌های هماهنگ.

بروکراسی ناکارآمد و فساد اداری.

عدم نظارت دقیق بر عملکرد دستگاه‌ها.

عدم انطباق تخصص،تجارب و مهارت با مسئولیت های محوله.

4. رسانه‌ای و آموزشی:

کم‌کاری رسانه‌های ملی در تولید محتواهای جذاب.

عدم توجه کافی به آموزش سبک زندگی در مدارس و دانشگاه‌ها.

غلبه فضای مجازی بی‌ضابطه.

عدم پاسخگویی ساختارها با نیاز جامعه،

ضعف جذب، نگهداشت،وآموزش منابع انسانی با نیاز وروزآمدی آموزشی،عدم،عدم توجه به رشته های دانشگاهی با نیاز آینده کشور.، تناسب بودجه بانیاز نظام تعالیم و تربیت.ضعف تفکر سیستمی بین آموزش و پرورش با دانشگاه ها ،عدم ثبات مدیریت ها وانحراف معنا داربالا در عملیاتی و اجرایی کردن برنامه توسعه‌ی کشور.

5. فردی و خانوادگی:

ضعف باور و انگیزه معنوی در برخی افراد.

مشکلات تربیتی در خانواده‌ها.

تغییر نگرش نسل جوان تحت تأثیر فضای جهانی.ضعف جهاد تبیین به شبهات و ابهامات به صورت اقناعی.

۳. طبقه‌بندی محورها و اولویت‌بندی با روش پاراتو:

روش کار

رهبر معظم انقلاب حدود ۳۰ محور سبک زندگی اسلامی–ایرانی (مانند خانواده، اقتصاد، الگوی مصرف، نظم اجتماعی، علم‌آموزی، عدالت، محیط زیست، معنویت، رسانه، فرهنگ کار و تلاش…) را بیان کرده‌اند.

برای طبقه‌بندی موضوعی–ترکیبی می‌توان آن‌ها را در چند حوزه کلان قرار داد:

حوزه کلان نمونه محورها

خانواده و روابط اجتماعی ازدواج، تربیت فرزند، احترام به والدین، روابط زن و مرد

اقتصاد و معیشت عدالت اقتصادی، الگوی مصرف، تولید ملی، صرفه‌جویی

علم و آموزش علم‌آموزی، نوآوری، پژوهش

معنویت و اخلاق فردی نماز، ساده‌زیستی، صداقت، قناعت

فرهنگ و رسانه محتوای سالم، هنر متعهد، فضای مجازی

مدیریت و حکمرانی قانون‌گرایی، نظم اجتماعی، مشارکت مردمی

محیط زیست و سبک زیست شهری حفظ منابع طبیعی، بهداشت، شهرسازی اسلامی

استفاده از قانون پاراتو (۸۰/۲۰)

اصل پاراتو: ۲۰٪ از عوامل، ۸۰٪ نتایج را ایجاد می‌کنند.

در اینجا یعنی اگر روی چند محور کلیدی تمرکز شود، اثرگذاری گسترده‌تری خواهد داشت.

اولویت‌بندی اثرگذار (با توجه به شرایط ایران)

۱. خانواده و تربیت نسل → پایه‌گذار سایر حوزه‌ها.

2. اقتصاد و معیشت (عدالت و الگوی مصرف) → چون بسیاری از انحرافات ناشی از مشکلات اقتصادی است.

3. رسانه و فرهنگ عمومی → اثر مستقیم بر ذهن و رفتار مردم، خصوصاً جوانان.

4. علم و آموزش → زیربنای پیشرفت و استقلال.

بنابراین، اگر در این ۴ حوزه (که حدود ۲۰٪ محورها را شامل می‌شوند) سرمایه‌گذاری جدی شود، می‌توان بخش عمده‌ای از سبک زندگی اسلامی–ایرانی را در عمل محقق کرد.