مولفه های هویت بسیج واهدافی که مترتب بر بسیج مقاومت است چیست؟،شاخصه های الگوی بسیجی را در مواجهه با بحران‌های دفاعی،اقتصادی،علمی،فرهنگی،اجتماعی،اعتقادی واخلاقی را به تفکیک مولفه ها بیان می کنیم

جمعه 28 نوامبر 2025

«باسمه تعالی» 

موضوع:«مولفه های هویت بسیج واهدافی که مترتب بر بسیج مقاومت است چیست؟،شاخصه های الگوی بسیجی را در مواجهه با بحران‌های دفاعی،اقتصادی،علمی،فرهنگی،اجتماعی،اعتقادی واخلاقی را به تفکیک مولفه ها بیان می کنیم».

نویسنده:دکتر محمد بنائیان سفید:

بسیج، در ۵آذرماه ۱۳۵۸باصدور فرمان امام خمینی(ره)بنیانگذار انقلاب اسلامی به عنوان «ارتش بیست میلیونی»اعلام ودر دیماه ۱۳۵۸باتصویب مجلس شورای اسلامی رسمیت یافت‌،بسیج مدرسه عشق است وفارغ التحصیلان آن از اقشار مختلف مردم صیانت کنندگان از مبانی،اصول وارزشهای اسلامی،اخلاقی وانقلابی،الگوی مقاومت،ایثار،شجاعت وبنیان مرصوص،دارای هویت اسلامی ،انقلابی،وملی،آماده خدمت در عرصه‌های مختلف دفاعی،باز دارندگی درجنگهای ترکیبی وروانی،دارای هندسه ومنشور عقلانیت وتفکرجهاد علمی،فرهنگی،اقتصادی،اجتماعی،ودیپلماسی سیاسی میدانی وبین المللی.بسیج نهاد مولد «قدرت نرم» در نظام جمهوری اسلامی، دارای مولفه‌های هویتی و اهدافی است که ریشه در آموزه‌های اسلامی و آرمان‌های انقلاب دارد. در ادامه، این مولفه‌ها و همچنین شاخصه‌های الگوی بسیجی در مواجهه با انواع بحران‌ها و رخدادهای مستحدثه به تفکیک بیان می‌شود.

الف: مولفه‌های هویت بسیج:

هویت بسیج بر پایه چند مولفه اصلی و به هم پیوسته استوار است:

1. مولفه اعتقادی و ولایی:

   · ایمان و توکل: اعتقاد راسخ به خداوند و توکل بر او در تمامی عرصه‌ها؛ ولایتمداری: پیروی بی‌قید و شرط از ولایت فقیه به عنوان تداوم خط امامت و ولایت.عشق به امام و شهدا: محوریت عشق به امام خمینی(ره)، شهیدان به ویژه شهید حاج قاسم سلیمانی و مکتب شهادت.

   · انتظار فرج: بسیجی، سرباز امام زمان(عج) است و فعالیت‌های خود را در راستای زمینه‌سازی برای ظهور می‌داند.

2. مولفه جهادی و انقلابی:

   · روحیه سلحشوری و دفاع از آرمان‌ها: آمادگی همیشگی برای دفاع از انقلاب، کشور و ارزش‌های اسلامی.

   · خلاقیت و نوآوری: باور به «ما می‌توانیم» و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های بومی و نوآورانه در برابر مشکلات.

   · ساده‌زیستی و ایثار: دوری از تشریفات و زندگی اشرافی و اولویت دادن به منافع نظام و مردم بر منافع شخصی.

   · استکبارستیزی: مخالفت فعال با سلطه‌گری قدرت‌های استکباری به ویژه آمریکا و اسرائیل.

3. مولفه مردمی و فرهنگی:

   · مردمی بودن: بسیج از بطن مردم برخاسته و در خدمت آنان است. پایگاه‌های مقاومت، قلب تپنده بسیج در محلات هستند؛فرهنگ‌سازی: بسیج پیشقراول ترویج فرهنگ اسلامی-انقلابی در میان آحاد جامعه است؛نفس مطمئنه و اخلاق محوری: تلاش برای تزکیه نفس و پایبندی به اخلاق اسلامی در تمامی شئونات.

ب: اهداف مترتب بر بسیج مقاومت:

اهداف بسیج را می‌توان در سطوح مختلف خلاصه کرد:هدف کلان: حفظ، تداوم و تعمیق انقلاب اسلامی و کمک به تحقق تمدن نوین اسلامی؛ اهداف راهبردی:دفاع همه‌جانبه: دفاع نظامی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی از دستاوردهای انقلاب؛توانمندسازی مردم: ارتقای آگاهی، بینش و توانمندی‌های علمی، اقتصادی و دفاعی آحاد مردم.مقابله با جنگ نرم: شناسایی و خنثی‌سازی توطئه‌های فرهنگی، رسانه‌ای و روانی دشمن؛ خدمت‌رسانی: حضور فعال و جهادی در عرصه‌های سازندگی، کمک‌های مومنانه و رفع محرومیت.نیروسازی: تربیت انسان‌های مؤمن، انقلابی، کارآمد و دارای روحیه جهادی برای مدیریت آینده کشور.

ج: شاخصه‌های الگوی بسیجی در مواجهه با بحران‌ها,الگوی بسیجی دارای ویژگی‌هایی است که در هر بحرانی، متناسب با آن عرصه، خود را نشان می‌دهد:۱. بحران دفاعی و امنیتی:مولفه اعتقادی: شجاعت و استقامت ناشی از ایمان به وعده نصرت الهی و روحیه شهادت‌طلبی؛مولفه جهادی: آماده‌باش و حضور به موقع در صحنه، فرمانبرداری از فرماندهی ولایی، و عملیات روانی علیه دشمن؛مولفه مردمی: سازماندهی و هدایت نیروهای مردمی (حشد الشعبی) برای دفاع از مرز و بوم؛۲. بحران اقتصادی:

مولفه اعتقادی: توکل بر خدا و اعتقاد به «رزاقیت» خداوند در کنار تلاش و مجاهدت؛مولفه جهادی: اقتصاد مقاومتی: عمل به منویات رهبری در زمینه تولید داخلی، کاهش وابستگی، و مصرف کالای ایرانی.کار جهادی: حضور در عرصه‌های تولید و کشاورزی با روحیه ایثار و دوری از راحت‌طلبی.مبارزه با فساد: احساس مسئولیت در قبال بیت‌المال و مقابله با مفاسد اقتصادی.

· مولفه مردمی: اجرای طرح‌های «همراه» (همدلی و همراهی) و کمک‌های مومنانه برای حمایت از مستضعفان.

۳. بحران علمی و فناوری:

· مولفه اعتقادی: علم را عبادت دانستن و تلاش برای کسب علم نافع؛

 مولفه جهادی:جهاد علمی: حرکتی خودجوش و پرانرژی برای دستیابی به مرزهای دانش و فناوری‌های راهبردی؛تحریم‌شکنی: تلاش برای رفع مشکلات کشور از طریق نوآوری و ساخت داخلی تحت هر شرایطی.مولفه مردمی: ترویج روحیه پرسشگری، تحقیق و نوآوری در بین جوانان و دانش‌آموزان.۴. بحران فرهنگی:

· مولفه اعتقادی: بصیرت فرهنگی برای تشخیص حق از باطل و دفاع از ارزش‌های دینی؛ مولفه جهادی:تهاجم فرهنگی: مقابله فعال و نه منفعلانه با جنگ نرم دشمن و نفوذ فرهنگی؛فعال سازی: تولید محتوا و آثار هنری و فرهنگی انقلابی در فضای مجازی و حقیقی.

· مولفه مردمی: حضور در محیط‌های دانشگاهی، مدرسه و محله برای ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی.۵. بحران اجتماعی:

مولفه اعتقادی: احساس مسئولیت در قبال مشکلات جامعه و عمل به تکلیف «امر به معروف و نهی از منکر».

· مولفه جهادی: حضور داوطلبانه و سازمان‌یافته در صحنه‌های حادثه (مانند سیل، زلزله، کرونا) برای امدادرسانی.

· مولفه مردمی: تلاش برای تقویت انسجام اجتماعی، وحدت و اخوت اسلامی و حل مشکلات محلی؛ ۶. بحران اعتقادی:

· مولفه اعتقادی: تقویت بنیه دینی و معرفتی خود و پاسخگویی به شبهات فکری با استدلال؛ مولفه جهادی: جهاد تبیین؛ یعنی روشنگری و بیان صحیح حقایق برای جلوگیری از انحراف افکار عمومی.

· مولفه مردمی: فعالیت در هیئات مذهبی و کانون‌های فرهنگی برای استحکام بخشیدن به باورهای دینی مردم.

۷. بحران اخلاقی:

· مولفه اعتقادی: مراقبت دائمی از نفس (مراقبت و محاسبه) و تزکیه باطن.

· مولفه جهادی: جهاد با نفس؛ مبارزه سخت با رذایل اخلاقی مانند غرور، حسد، دروغ و تهمت؛مولفه مردمی: الگو بودن در اخلاق عملی و برخورد کریمانه با مردم، به گونه‌ای که مظهر اخلاق حسنه باشند.

جمع‌بندی:

الگوی بسیجی،الگویی فعال، پیشرو و تکلیف‌محور است که در هر بحرانی، با تکیه بر ایمان، ولایتمداری و روحیه جهادی، خود را مسئول می‌داند و با خلاقیت و مردمی بودن برای حل مشکل وارد عمل می‌شود. این الگو، نسخه بومی و کارآمدی برای مدیریت بحران‌های مختلف در جامعه اسلامی است.

و آخر دعوانا آن الحمدلله رب العالمین 

نویسنده:دکتر محمد بنائیان سفید.

مطالب مشابه
دیدگاه ها