« باسمه تعالی»
«وَلَا تَقۡفُ مَا لَيۡسَ لَكَ بِهِۦ عِلۡمٌۚ إِنَّ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡبَصَرَ وَٱلۡفُؤَادَ كُلُّ أُوْلَـٰٓئِكَ كَانَ عَنۡهُ مَسۡـُٔولٗا»
محضر مبارک حضرت حجه الاسلام والمسلمین حاج آقا پناهیان(دام عزه).
نویسنده:محمد بنائیان سفید دانش آموخته دوره دکتری تخصصی برنامه‌ریزی درسی.
احتراماً در پی فرمایشات حضرتعالی در ارتباط با کتب درسی که سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی با کارشناسان خبره مسئولیت تدوین کتب درسی را به عهده دارند ،وباعنایت به تعدد کتاب درسی در رشته های مختلف درسی ولحاظ نمودن آن به صورت طولی و عرضی،و با عنایت به تحولات وتطورات نیاز جامعه مطالب ذیل را به اطلاع می رساند:
۱_اولا برنامه ریزی درسی به دو صورت آشکار وپنهان می باشد که آشکار آنچه در کتب درسی مطرح می شود را شامل می گردد ،که با عنایت به تنوع نیازها بویژه در مبانی،اصول وارزشهای دینی واخلاقی واجتماعی‌و با توجه به دوره های تحصیلی که دوره سنی را هم شامل می‌شود باختصار تدوین، که نیاز دارد با تمثیل برای تقریب به ذهن مطرح شوند، که این مهم تاحدود زیادی مطرح می شود ودر تحول بنیادین آموزش وپرورش در فرآیند طولی فلسفه تعلیم و تربیت و رهنامه تعلیم و تربیت ونیز برنامه ریزی درسی که اعم از ساحت های شش‌گانه تعلیم و تربیت ،زیر نظام شش‌گانه،وعملیاتی واجرایی نمودن سند در حوزه میدانی وکف مدرسه با لحاظ نمودن ۵محور،تعقل و تفکر، ایمان،علم،عمل واخلاق در چهار محور ارتباطی رابطه با خود،خالق،خلق وخلقت (طبیعت و محیط زیست),و۵محور برنامه‌ریزی درسی شامل ساختار ،اهداف،محتوا،روشها،وارزشیابی را شامل می گردد، که در تالیف کتب درسی با توجه به دوره های تحصیلی ورشته ها وعناوین وموضوعاتی باید به صورت علمی و تخصصی مورد توجه قرار گیرد.
۲_نکته دوم بحث برنامه‌ریزی درسی پنهان است که به توانمندی وتسلط معلمان فرهیخته دارد در روشهای تدریس ،شیوه ارتباط با دانش آموز ، واولیاء دانش آموزان که می تواند مطالب را با نیازها روز مخاطبین ارائه ومباحثی که در کتب درسی مورد مغفول واقع شده،یا مسائل مستحدثه را مطرح نمایند.
۳_یک همسویی و همگرایی باید بین عوامل سهیم وموثر نظام تعلیم وتربیت اعم از حاکمیت ،خانواده،مدرسه،ونهادهای مردمی وجود داشته باشد که شناخت فضای تعلیم وتربیت تناقضی با خانواده،اجتماع،ومدرسه وجود نداشته باشد تا بتوان اهداف غایی در نظام تعلیم وتربیت را عملیاتی واجرایی نمود ،یعنی تفکر سیستمی منطبق با تحول نظام آموزش وپرورش با عوامل سهیم وموثر ودانشگاه.
۴_البته اشکالاتی بر روند عملیاتی نظام تعلیم و تربیت وجود دارد که بعضاً هم به ناکار آمدی بعضی از مدیران حوزه های ستادی وصفی واداری ونیز به ضعف حمایت معنوی ومالی دولت به قشر عظیم تاثیر گذار نظام تعلیم و تربیت که مسئولیت زیر ساخت های رکن رکین فرهنگی،تمدنی،اجتماعی،علمی،اقتصادی،وروابط بین المللی آینده کشور ومردم سازی انقلاب را به عهده دارند و همچنین ایجاد زیر ساخت های آموزشی و علمی در فضای آموزشی،استفاده از فناوری اطلاعات ،تقویت دانشگاه فرهنگیان در تربیت معلم ،مدیریت ورهبری آموزشی ومنابع انسانی ومالی.
۵_یکی از ضعف هایی که در نظام تعلیم وتربیت کشور وجود دارد،ضعف عملکرد شورای عالی آموزش وپرورش است که باید خانه تکانی شود که عملکرد آنان وشاخص های مرتبط با آن مورد ارزیابی قرار نمی گیرد.ونظارت مستمر وعلمی بر بعضی از مصوبات وجود ندارد.
۶_پیشنهاد می شود در شورای عالی انقلاب فرهنگی از کارشناسان خبره آموزش وپرورش که دارای تخصص،باور،تحربه کاری مقبول وسلسله مراتب آموزشی اداری،صفی وستادی را طی کرده باشند به عنوان عضو حقیقی ویا در کمیسیون‌های مختلف که مرتبط با مسائل تعلیم وتربیت،سبک زندگی،فرهنگ وتمدن می باشد عضویت داشته باشند.
۷_انتقادی که از حضرتعالی داریم وطرح این مسئله در صدا و سیما ،وخطاب نمودن صدا و سیما در محکومیت آموزش و پرورش ،اولا در صدا و سیما در یک سخنرانی عمومی طرح این مهم به صلاح نبوده چون اعتماد میلیونها مخاطب که شامل دانش آموزان،معلمان،خانواده ،جامعه و…می باشند به نظام تعلیم وتربیت کشور کمرنگ می نماید،درثانی نظام تعلیم و تربیت که از قوت بالایی بر خوردار واز سند تحول بنیادین قوی ،وسیاست های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)برخوردار که آن را نسخه شفابخش معرفی نمودند نادیده ونیز سوء استفاده معاندین ومخالفین به نظام تعلیم وتربیت کشور که طرح آموزش ۲۰۳۰ویا ایرادهای غیر منطقی که بدون حتی یکبار خواندن سند واسناد پشتیبانی آن،شامل فلسفه‌ی تعلیم و تربیت ،رهنامه یا دکترین تعلیم وتربیت ونیز محورهایی که باید عملیاتی واجرایی شود که به صورت طولی مرتبط با رهنامه وفلسفه می باشد را در انحراف افکار عمومی جامعه فراهم نمودید.
۸_در یکی بیانات رهبر معظم انقلاب که فرمودند(به این مضمون), اگر نواقصی در کتاب درسی وجود داشته باشد ،معلم خوب ،می تواند آن را جبران نماید که نشان از کار کرد معلمان فرهیخته کشور در برنامه ریزی درسی پنهان دارد که از این نظر جنابعالی اندیشه توام با انگیزه معلمان را نادیده گرفتید.
9_اینکه جنابعالی بجای اینکه ،یک مناظره علمی باحضور کارشناسان برنامه ریزی وتحول بنیادین آموزش وپرورش تشکیل دهید ،این ماموریت را به صدا و سیما دادید که وجهه ی علمی و منطقی ندارد .که خود دست اندر کاران نظام تعلیم وتربیت انتقادهای زیادی از بعضی برنامه های فیلم ،سریال،مصاحبه هاومجریان برنامه ها آن سازمان دارند.
وآخر دعوانا آن الحمدلله رب العالمین.