«باسمه تعالی»
«سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س)و دلا لت های آن بر برنامه درسی در سند بنیادین آموزش وپرورش»
نویسنده:دکتر محمد بنائیان سفید
ازآنجائی که نظام تعلیم وتربیت اسلامی باید انطباق با نظام معیار اسلامی باشد،باید به دین به مثابه آیین حیات طیبه ونظام معیار حاکم بر همه شئون آن در متن زندگی توجه داشت.ساماندهی جریان تربیت همه مولفه های آن که زمینه تحقق تمدن نوین اسلامی و حیات طیبه که مبانی،اصول وارزشهای آن از آموزه های اسلام وروشمند از منابع معرفتی (شناخت شناسی) ,قرآن،سنت پیامبر وعترت معصومین علیهم‌السلام وعقل استوار که با آموزه های اسلامی سازگار باشند،علاوه بر استفاده از نتایج انواع دانش بشری که نظام معیار وجه تمایز تربیت از دیدگاه اسلامی باتربیت سکولار رایج به شمار می‌رود.
۲_اولویت تربیت اعتقادی،عبادی واخلاقی:
انواع تربیت با توجه به حیثیت و شئون حیات آدمی با مفهومی یکپارچه و ارتباط وتعامل باهمدیگر،این مفهوم پویا ومتکامل را محقق می سازند که این شئون به انواع ذیل تقسیم می شوند.که ساحت های ششگانه نظام تربیت را شامل می شوند.
۱_ تربیت اعتقادی،عبادی واخلاقی.۲_ تربیت زیستی وبدنی۳_تربیت اجتماعی و سیاسی ۴_تربیت زیبایی شناختی وهنری.
۵_ تربیت اقتصادی وحرفه ای۶_تربیت علمی و فناوری که همه آنها ناظر بر آماده سازی فردی و اجتماعی متربیان در مسیر تحقق شئون ششگانه می باشند.
حال با تعمق وتفکر در سبک زندگی فاطمه زهرا سلام الله علیها در آیینه آیات و روایات وواکاوی مفهومی مولفه های شخصیتی عملی وکاربردی، مبانی،اصول وارزشها ،معیارها وویژگی های آن حضرت را احصاء ودر ساحت های ششگانه،ورهنامه یا دکترین تربیتی شامل شش زیر نظام که حلقه بین فلسفه وعملیات واجرا بوده، که در واقع نقشه راه تربیت می باشد که هم فلسفه تربیت وهم رهنامه آن منبعث از قرآن وعترت ودر چارچوب نظام معیار می باشندوهریک از مصادیق سبک زندگی فاطمه زهرا (س)باید در ۱۴مولفه اقدام واجرا شود،بویژه در تدوین کتب درسی به صورت افقی و عمودی درعناوین وسیلابس های درسی مورد توجه قرار گیرد تا بتواند به صورت سیستمی اهداف غایی تربیت که همان حیات طیبه،قر ب الهی وتحقق تمدن نوین اسلامی است را محقق نماید.
۳_درمحورهای ۵گانه۱_تعقل وتفکر۲_ایمان۳_علم۴_عمل۵_اخلاق.ودرچهار عرصه ارتباطی شامل۱_ارتباط باخود ۲_ا رتباط با خالق۳_ارتبا ط با خلق(انسان ها)
۴_ارتباط با خلقت(طبیعت و محیط زیست)
ونیز در۵محور برنامه ریزی درسی شامل:۱_ساختار۲_اهداف۳_محتوا۴_روشها ۵_و ارزشیابی وبازنگری در میزان تحقق اهداف وبررسی موانع ومحسنات برنامه ریزی درسی بررسی شود،البته در برنامه ریزی درسی دونوع وجود دارد۱_برنامه ریزی درسی آشکار ازجمله کتاب های درسی ،کمک آموزشی،رسانه ای و..۲_ برنامه ریزی درسی پنهان که همان صلاحیت های علمی،حرفه ای،اخلاقی،اعتقادی،اخلاق حرفه‌ای،.میزان اشرافیت بر موضوعات درسی در تعامل با متربیان ،همکاران واولیای دانش آموزان،و.. که در جذب واعتماد وعلاقه مخاطب،یا در دفع ونفرت آنان نقش اساسی دارد.معیارها و ویژگیهای سبک زندگی فاطمه زهرا سلام الله علیهارا که در مقاله بعدی به صورت طبقه بندی شده وبصورت مفهومی ومصداقی در ساحت های ششگانه فلسفه،ششگانه زیر نظام رهنامه ومحورهای۱۴گانه عملیاتی و اجرایی اهداف تربیت بردلالت های برنامه درسی تدوین خواهد شد،که چون در سالروز شهادت آن بانوی بزرگ اسلام هستیم قسمتی از ویژگی های آن حضرت که همه رفتار،گفتار،موضع گیری
های،اعتقادی،عبادی،اخلاقی،زیستی،اقتصادی،حرفه ای والگویی حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها صبغه تربیتی دارد،عبارتند از
۱_از نظر عوامل ژنتیکی ومحیطی:فرزند پیامبر اسلام،باظهور دین تحول آفرین اسلام توسط محمد(ص),کرامت انسانی،عدالت خواهی،آزادی به معنای واقعی،حفظ وحراست ازدین را در تبعیت از قرآن و اهل بیت،که فاطمه زهرا (س) جزء اهل بیت،دارای قوه عصمت وحلقه اتصال نبوت و امامت بود.
۲_ویژگی های آن حضرت را بعضی ها در ۳۰وبعضی ها در۶۰آیه در۴۱سوره وبعضی در۱۲۵آیه در۶۷ سوره بیان کردند.
۳_حدیث قدسی:احمد اگر تونبودی جهان را نمی آفریدم واگر علی نبود تورا واگر فاطمه نبود شما را نمی آفریدم(مستند فاطمه (س)؛مهدی جعفری،ص۲۳).
۳_ امام محمد باقر(ع):پیامبر به خواست خدا نام اورافاطمه نهاد و خداوند فرمود؛من بوسیله دانش و بینش تورا از دیگران جداساخته،به همه آنان برتری بخشیدم.وتورا پاک و پاکیزه ساختم(الگوی حیات طیبه).البته در عالم میثاق(عالم ذر)اورا پاک و پاکیزه قرار داد(فاطمه زهرا (س)من المهد الی اللحد،ص۱۰۹).
۴_نور حقیقت ومعرفت را خدا به هرکه بخواهد هدایت می کند.نور خیره کننده(زهرا(س)) دل تاریکی‌ها را شکافت و زهرای (درخشنده)آسمانیان وزمینیان شد.(نور؛۳۵)
امام کاظم (ع):منظور از مشکات دختر پیامبر،واژه دونورحسنین (ع)و(کوکب دری)فاطمه (س)،درمیان زنان گیتی،چون اختری نور افشان می باشد،و (یکاد زیتها یضیء)فاطمه( س) در دانش وبینش چیزی نمانده که همه علوم دانش از او سرچشمه بگیرد.
۵_قرآن فاطمه (س)را کوثر که منبع عظیمی از خیر ورحمت به پیامبر عطا نمود.وفاطمه را نسلی پایدار ووالا بخشید.(شفا بخش،سلامت وسعادت برای پیروان)
۶_پیامبر فاطمه( س) راستود اورا حورا،انسیه،طاهره،مرضیه،زکیه،ومحدثه نامیدکه هرکدام؛ از مفاهیم والا برخوردارند.
۷_پیامبر(ص): «الموده فی القربی»را علی،فاطمه،
ودوفرزندش حسن و حسین نام بردند(تفسیر درالمنثور،ج۶ص۱۱).
۸_انس فاطمه(س)باقرآن:آموختن آداب وارزشهای اسلامی وانسانی پیامبر(ص)که بهترین معلم اخلاق وتوحید بود آن گونه که باطنش با قرآن مأنوس گردید.بزرگترین خدمت به قرآن, عمل به فرامین واحکام نورانی آن است،او مهمترین شرط احیای قرآن وباقی ماندن احکام آن را استمرار نبوت وولایت می دانست.
۹_فاطمه زهرا(س), با هندسه فکری اعتقاد به ولایت و امامت به عنوان جهاد تبیین،در زمان حیات کوتاه بعد از رحلت پیامبر،در دفاع از ولایت،وانحرافاتی که در اهداف نبوت وولایت در حال وقوع بود رادر خطبه های دارای مضامین،معرفتی،وشناختی وبصیرتی برای زنان مهاجر و انصار وهشدار به شوهرانشان،ودر خطبه فدکیه،ونیز در جمعی از اصحاب با صراحت و قاطعیت از ولایت وآثار آن در حفظ و حراست اسلام خاتم النبیین برای آیندگان دفاع کرد که جان عزیز خود را در این را فدا نمود.
۱۰_کتابی به نام«مصحف فاطمه (س)که جبرئیل آن را املاءوحضرت علی آن را نوشت که جبرئیل باذن پروردگار پس از رحلت پیامبر مستمر بحضورش می رسید،وحوادث,آیندگان بعد از پیامبر را خبر می‌داد.
۱۱_در بیان فضایل حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها خداوند ازعلم خود آنقدر به او نوشاند که از هر استادی بی نیاز بود.
۱۲_ فاطمه زهرا تجسم عالیترین مفاهیم انسانی و اسلامی در مورد زن مثل،مادری،همسری،کدبانویی،تربیت فرزند،ودر همه اینها اوج قله تصور آن حضرت بو د.
۱۳_ولایت را تنها راه حکومت اسلام می دانست.
۱۴_انحراف از ولایت مصیبت ها ببار خواهد آمد ونهال کاشته شده بوسیله پیامبر جزء با ولایت ثمر نخواهد داد.
۱۵_ازدنیای شما سه چیز محبوب است۱_تلاوت قرآن۲_ نگاه به چهره رسول الله ۳_انفاق در راه خدا.
۱۶_یکی از خدمات حضرت زهرا توصیه به قرآن بود.
۱۷_ بابیان جدایی ناپذیری قرآن از عترت به بازگویی خطرات جدایی آن دو پرداخت, جلو گیری از شکاف در تمدن وسعادت در امت اسلامی.
۱۸_ دردوران سخت مکه وهنگام جنگ در مدینه با دستهای خود زخم های پدر را مداوا می کرد وغمگسار پدر بود.که ام ابیهای پدر نامیده شد.
۱۹_ سیره فاطمه زهرا (س) قرآن محور بود،خداشناسی،عبادت،صداقت،انفاق،ساده زیستی،الگوی هندسه فکری جهاد تبیین،ولایتمداری،صبر ومقاومت در برابر ظلم،کار وتلاش،نشر دانش،علم و آگاهی،بیان احکان،نشر علوم قرآنی در مجالس بویژه برای زنان از خدمات قرآنی آن بانوی بزرگ اسلام بود.
۲۰_یکی از شاگردان آن حضرت، خدمتگزار آن حضرت به نام«فضه»است که تا۲۰سال بعد از درگذشت فاطمه زهرا (س)» با قرآن صحبت می کرد پرسش وپاسخ وگفتمان آن تربیت شده با استناد به قرآن بود.
۲۱_ امام صادق(ع):هرکس به حقیقت وجود حضرت زهرا (س) معرفت یابد بی‌گمان شب قدر را درک خواهد کرد.
۲۲_ هنوز نتوانسته ایم، فلسفه‌ی مبارزات،خدمات،خانه داری،فرزندداری وحیات سیاسی و اجتماعی او شناخت عمیق داشته باشیم،اما او می خواست به بشریت بگوید،راه رسیدن به قله سعادت پیروی از قرآن و عترت است.
۲۳_ چند آیه از قرآن در مورد حضرت زهرا(س):۱_سوره کوثر۲_آیه تطهیر ۳_آیه مودت۴_ آیه مباهله.(با توجه به شأن نزول)
۲۴_مذمت از واپسگرایی وارتجاع دراندیشه وافکار نابخردان،
۲۵_در عمل نسبت به دستورات دینی بسیار پر تلاش بود؛حقیقت درسخن،تقوا درعمل،عدالت در رفتاروکردار،مفاهیمی بود که از پدر آموخت «فداها ابوها».
