«باسمه تعالی»
«مولفه های اساسی که در حکمرانی اسلامی باید وجود داشته باشد کدامند» ؟
نویسنده:دکتر محمد بنائیان سفید.
بر اساس مبانی فقهی و اندیشه سیاسی
اسلام،مهم‌ترین مولفه‌های اساسی حکمرانی اسلامی عبارتند از:
1. حاکمیت الله (اصل حاکمیت قانون الهی)
2. ولایت فقیه (رهبری qualified فقیه عادل)
3. عدالت:
4. قانون‌گذاری مبتنی بر شریعت (قرآن و سنت).
5. مشورت (شورا)،ومشارکت مردم در اداره و نظارت بر عملکرد دولت ومعاضدت بین حاکمیت با مردم و بالعکس مبتنی بر قانون اساسی کشور.
6. امانتداری و مسئولیت‌پذیری حاکمان
7. آزادی در چارچوب ارزش‌ها و مصالح جامعه اسلامی
8. مقابله با ظلم و استکبار
9. تامین مصالح عمومی امت (مصالح مرسله).
10. وحدت و انسجام امت اسلامی
۱۱ـ احترام به حقوق متقابل با کشورها ،وروابط بین المللی واسلامی مبتنی برآن.
۱۲ـرعایت اصول؛ حکمت،عزت ومصلحت در روابط بین‌المللی و جهانی.
۱۳-حفظ مبانی،اصول وارزشهای اسلامی با روشهای متناسب بانیاز جامعه به اقتضائات زمان ومکان.
۱۴-آمادگی علمی،فناوری های نوین،دفاعی وبازدارندگی در مسائل مختلف در مواجهه با تجاوز،نفوذ،جاسوسی و تهدیدها ،تحریم ها و بهانه جویی های مستحدثه اقتصادی،اجتماعی،فرهنگی،علمی وکلان بحرانهای جهانی.
۱۵-شیوه مواجهه با کلان بحران های جهانی که کشورهای اسلامی هم مبتلابه آن هستند شامل:۱-ناترازی انرژی ۲-بحران آب و امنیت غذایی ۳-بحران تغییرات آب و هوا ونقش گازهای گلخانه ای ۴-بحران آینده هوش مصنوعی واثرات فناوری کوآنتومی،وبمب های مخرب اتمی۵-تغییرات مشاغل با توجه به فناوری های نوین در تامین منابع انسانی تخصص،مهارت وتجارب مرتبط با مشاغل جدید.۶-تجاوز استکبار در صور مختلف جنگ های مستقیم ،جنگهای نیابتی،تحریم های شدید اقتصادی و تهدیدهای امنیتی با هدف تسلط بر منابع وثروت های ملی ومنابع انسانی ویاتجزیه کشورها.۷-انحراف موضع گیری های سازمان ملل متحد از وظیفه‌ی ذاتی خود ونفوذ صاحبان حق وتو.
آنچه در سوال فوق مطرح شده است، به مؤلفه‌های حکمرانی اسلامی اشاره دارد،، این مؤلفه‌ها به طور خلاصه در ادامه آورده می‌شود:مؤلفه‌های اساسی حکمرانی اسلامی (به اختصار):1. حاکمیت الله: قانون اساسی و قوانین اصلی باید مبتنی بر دستورات الهی باشد.2. ولایت فقیه: رهبری نظام بر عهده فقیه عادل و آگاه به زمان است.
3. عدالت: گسترش عدالت در تمام سطوح جامعه از اهداف اصلی حکومت است.
4. قانون‌گذاری مبتنی بر شریعت: قوانین باید با اصول قرآن و سنت هماهنگ باشند.
5. مشورت و مشارکت مردم: از طریق سازوکارهایی مانند شوراها و نظارت بر عملکرد دولت.6. امانتداری؛مسئولیت‌پذیری حاکمان: کارگزاران نظام در برابر خدا و مردم مسئولند و باید در مقابل مطالبات مردمی پاسخگوباشند.
7. آزادی مشروط: آزادی‌های فردی و اجتماعی در چارچوب ارزش‌ها و مصالح اسلامی محترم شمرده می‌شود.
8. مقابله با ظلم و استکبار: سیاست خارجی باید مبتنی رویکرد فعال در برابر قدرت‌های زورگو باشد.
9. تأمین مصالح عمومی: حکومت موظف به تأمین رفاه و مصالح عمومی امت اسلامی است.
10. وحدت امت اسلامی: تلاش برای همبستگی و انسجام جهان اسلام.
11. احترام به حقوق متقابل بین‌المللی: برقراری روابط صلح‌آمیز با سایر کشورها بر اساس احترام متقابل.
12. حکمت، عزت و مصلحت در روابط بین‌الملل: دیپلماسی باید بر پایه عقلانیت، حفظ عزت و تأمین مصالح ملی باشد.
13. پویایی و انعطاف در روش‌ها: حفظ اصول ثابت اسلامی با استفاده از روشهای متناسب با زمان و مکان.
14. آمادگی دفاعی و علمی: کسب فناوری‌های نوین و تقویت بنیه دفاعی برای مقابله با تهدیدات مختلف.
15. مواجهه هوشمند با بحرانهای جهانی: برنامه‌ریزی برای چالش‌هایی مانند بحران آب، تغییرات اقلیم، هوش مصنوعی، جنگ اقتصادی و امنیتی.
توجه: این موارد، اصول کلی حکمرانی از منظر نویسنده مقاله هستند و مباحث تفصیلی و اجتهادی گسترده‌ای در مورد هر یک از این مؤلفه‌ها در حوزه علوم سیاسی و فقه اسلامی وجود دارد.
