تبیین عاشورا درآئینه ی هنر دینی

باسلام ؛

السلام علیک یا ابا عبدالله «تبیین عاشورا درآئینه ی هنر دینی»

نویسنده؛محمدبنائیان سفیددرتاریخ ۹۹/۶/۱۰مصادف با یازدهم محرم الحرام۱۳۴۲.۱

واقعه کربلا در ۱۳۸۱سال قمری قبل،تبلور یک نهضت توحیدی که مفاهیم مواجهه حق باباطل،رهبری برنامه‌ریزی شده درقبال درخواست نامشروع یزید برای به رسمیت شناختن ومشروعیت خلافت غاصبانه که حتی توجهی به پوسته دین هم نداشتند.مقاومت و هزینه کردن از جان در مقابل ظلم،همراهی یاران امام که هیچ سابقه سوئی درزندگی نداشتند،انسجام،وحدت،فرمانپذیری،ایثار،شهامت،ایمان،باور،شور شعور،عشق به تحقق هدف،شناخت عمیق هدف امام حسین وجانفشانی در تحقق آن،انتخاب و همراهی یاران وآل بنی هاشم که آفرینش صحنه هایی از هنردینی،آرمانی، وانقلابی در سنین مختلف از طفل(علی اصغر)،نوجوان(حضرت قاسم),جوان (حضرت علی اکبر)،علمدار(حضرت اباالفضل)،,پیر مرد (حبیب بن مظاهر),شهادت طلبانی که التماس می کردند حفاظت ازنماز اضطرار امام حسین(ع)را در صحنه جنگ به عهده گیرند(سعید بن عبدالله حنفی)که گفت من اولی هستم، وناامیدم مکن، در این مأموریت چون ۱۲۰۰فرسخ راه طی کردم، برای چنین روزی(کوفه تا مکه ۳۰۰فرسخ گفتند نامه از مردم کوفه وخطر وراه ناامن،وبار دوم ،دستور شما به مسلم پن عقیل،که وارد کوفه شوند(۳۰۰فسخ)،آوردن نامه مسلم از کوفه به مکه برای بار سوم (۳۰۰ فرسخ )ودر رکاب شمابودن از مکه تاکوفه برای بار چهارم (۳۰۰فرسخ)که در سپهر تیرهای دشمن به درجه شهادت رسید.که نشان از داوطلبانه وانتخاب نمودن وآنهم ملتمسانه از امام(ع) بوده است.۲_عاشورا شبیه جنگ های علی(ع)وصلح امام حسن مجتبی(ع) نبوده، بلکه شبیه جنگ پیامبر مکرم (ص)باکفار وبجای سه ضلعی بودن،چهار ضلعی بوده است.۱_شرک مشرکان،کفرکافران وبت پرستی،۲_ضلع قرآن وعترت،۳_ضلع اهل بیت،علیهم السلام.وضلع چهارم قبیله اموی ومروانی.که هدف آنها آن بود که اسلام باید برداشته شود.(بیانات حضرت آیت‌الله جوادی آملی).۳_هدف عاشورا تبلور نهضت توحیدی، اقامه نماز یعنی اقامه عدالت ،انصاف،مبارزه با ظالم وستمگر،دفع فتنه ها،مبارزه با طاغوت وتوطئه های شیطانی، امر به معروف ونهی ازمنکر(معروف یعنی دعوت به همه نیکی هاوخوبی هادرعرصه زندگی فردی و اجتماعی(عدالت خواهی،دانش دوستی،مواسات،تلاش درکسب حلال،محبت،گذشت،ایثار،کسب استقلال،خودکفایی،حیا،مقاومت در مقابل باطل وتحریم ها وتهدیدها،خدمت صادقانه،مردم داری،همگرایی با کانون ولایت وامامت،فرمانپذیری از امامت وولایت،وحدت وانسجام،روابط اسلامی وانسانی، فردی و اجتماعی،منافع جمعی را بر فردی ترجیح دادن،رعایت تقوا،باامام حسین بودن همراه با یاحسین گفتن ،بیدارگری اسلامی ،تفکر،تعقل تذکروشکر درزندگی وتلاش در جهت تحقق جامعه مهدوی و…), احیای اسلام محمدی (ص)جدبزرگوارش،نهی از منکر ،یعنی نهی از گرایش به همه اندیشه هاورفتارهایی که تعالی،کمال،وسعادت انسان ها را باموانع مواجهه می کند.که اختلاس،رباخوار،ظلم،دنیاطلبی،خیانت،خباثت،حمایت وهمکا ری باظالمان ومستکبران،طمع ورزی،تبعیت از هواهای نفسانی،و…؟ که زمینه انحراف رادر عرصه حیات بشری ایجاد می کند.ونیز دادن زکات دررفع نیازهای جامعه،توجه به تولی واقتصاد،ایجاد رفاه عمومی،جلوگیری ار فقروشکاف عمیق فقر وغنا در جامعه،وتحقق  آیه«ولن یجعل الله لکافرین علی المومنین سبیلا»،اطاعت از خدا و رسول،ونیز تبری از ملعونینی که در شهادت امام حسین (ع)وشهدای عاشورا،وظلم به آنان ونیز لعنت برحامیان ظالم که در همه اعصار وادوار تاریخ ادامه دارد(اصل تولی و تبری).۴_شهادت هنرخداباوران ودارندگان ایمان عمیق هست.که مرگ انتخابی است واز نظر آیات و روایات تفاوت های اساسی با مرگ ناانتخابی داردوبه همین منظور به شهید، میت نمی گویند ودرعالم برزخ از آنان استقبال می شود.که مقام شهدا با انسان های دیگر در آیات و روایات متعددی بیان شده است.۵_هرچندباذن پروردگار،معصومین دارای علم لدنی هستند،وپیش آمدها را می دانندولی پیشگیری از حوادثی که آنها نقش دارند،جایز نمی دانندوهمانند علم اکتسابی عمل می نمایند که موجب اعتقاد واعتماد مردم می شوند، به گونه ای که همه ائمه معصومین شهید شدندودر عاشورا هم امام حسین قبلاً خبر شهادت را داده و به همراهان فرمود اینها با من کار دارند وهرکس اگر می خواهد می تواند درتاریکی شب مارا ترک کند.۶_ازشروع اولین تیر رها شده از سوی لشکر یزید به فرماندهی عمربن سعد درحدود ساعت ۹صبح تاساعت ۱۷غروب وبه آتش کشیدن خیمه ها وفرار اهل بیت بطرف بیابانها، وظیفه بسیار سنگین رسالت زینب کبری در مسئولیت کاروان اسرا،ونیز خطبه حضرت زینب (س)درمجلس یزید وامامت ورسالت حضرت علی بن حسین امام زین العابدین ونقش پیام رسانی این دوبزرگوار به عنوان نقش رسانه بزرگترین خلق آفرینش هنر و رسانه در نهضت کربلا است، که می توان درنقش فاخر هنر دینی این صحنه‌ها را بازتولید وبه نسل معاصر و آینده انتقال دادونیز اربعین حسینی،انقلاب ها،قیامهاوتحولات فردی،اجتماعی وبین المللی که از نهضت توحیدی،تحول گرا،بیدارگر،ظلم ستیز وبصیرت افزای کربلاالگو ومنشاء اثر گشته،علاوه برمراسم آئینی،به صورت فیلم،تئاتر،شعر،قصه،انیمیشن،ومحتوای فرهنگی و هنری در فضای مجازی،مطرح وسبک زندگی عاشورایی راترویج نمود،ونیز به صورت خلاصه اهداف نهضت حسینی را متناسب با دوره های سنی وگنجینه لغت،فرزندان جامعه برای خانواده ها،کودکستاپها،پیش دبستان ومدارس تا دوره های تحصیلی دانشگاهی وتحصیلات تکمیلی ونیز موسسات آموزشی،آموزش ضمن خدمت وبرنامه درسی بین المللی به صورت عمودی وافقی برنامه‌ریزی کرد.۷_ پیشنهاد می شود در ترویج اهداف وفرهنگ عاشورا برگرفته از هنر دینی ،آرمانی و انقلابی که همان شعار«باحسین بودن»می باشد خیرین دوستدار فرهنگ حسینی،هیآت حسینی،وسازمان اوقاف (با حفظ مشارکت وصبغه مردمی بودن)به کمک کارگردانان وهنرمندان متعهد،فاخر،وملزم به اخلاق حرفه‌ای بروند وپس از تائید سناریو آنرا عملیاتی واجرایی نمایند.۸_نقش هنر و رسانه از نگاه مقام معظم رهبری «مدظله العالی»:۱_۸_اهمیت هنرواعتلاءبخشی مداوم آن،انتخاب شکل فاخرهنر،نقش هنردرجذابیت وماندگاری در ذهنها،هنروسیله،ابزارورسانه است.۲_۸_عدم غفلت از هنرواعتلای آن وهنررامساوی گناه گذاشتن غلط است.۳_۸_هنر جزءبر جسته ترین مخلوقات الهی،هنرارزشمندترین صنع پروردگار است.۹_روی نهادن به هنر،کاربرد هنر درهمه عرصه هاحتی تبلیغ،استفاده صدا وسیماازهنردر کارهای علمی والقاء فکر درماندگاری وجاودانه بودن کارهاوتکیه برتحقیقات هنر در همه بخشها.۱۰_امام سجاد(ع):«هنربخشی ازفاخرترین وارزشمندترین قسمت های جان انسانی است که باید ارزش قائل شد و آن را برای خدا خرج کرد».۱۱_هنر بهترین وسیله انتقال پیام به انسانها،اثرسازنده وموثردرانتقال درست وبه موقع پیام،جهت وغایت دار بودن هنر،دانستن هنرمندان به آنچه که می خواهند بروز وظهورنماید،بکار گرفتن هنردرخدمت هدف.۱۲_امروز هنربایددرخدمت اهداف مقدس ارزشهای والای اسلام و انقلاب اسلامی باشد.۱۳_ممنوعیت استفاده از هنر درخدمت شهوت،خشونت،ابتذال،استحاله هیئت انسانی وجامعه.۱۴_درسند مهندسی فرهنگی با عبارت «رصد،پایش ومقابله هوشمندانه با محصولات فرهنگی و هنری معارض با ارزش‌های اخلاقی،انسانی،اسلامی وانقلابی»(ص؛۷۳_بند۷)بیان شده است.۱۵_تعریف هنر دینی:هنر دینی آن است که بتواند معارفی که همه ادیان بویژه دین مبین اسلام نشرمی هدف،همت گمارده،هنر دینی جان های پاکی که در نشر دین نثار شدرادرذهن ها جاودانه وماندگار می کند،معارفی که پیامبران در میان بشر آورده اند بارسنگینی رامتحمل شدندونمی توان تلاش های زبده ترین انسان‌های عالم که مصلحان،پیامبران ومجاهدان راه خدا بودند بی تفاوت بود.۱۶_عدالت وهنر:«هنردینی عدالت رابه عنوان ارزش معرفی می کند، ولو اینکه هیچ اسمی از قرآن و حدیث درباب عدالت درخلال هنرتان نیاورید.۱۷_هنر انقلابی:درحفظ ارزش‌ها،ارزش بین‌المللی یک ملت به هویت،زنده بودن وابراز موضع است.۱۸_آرمانها وهنر دینی:هنر دینی مجسم کننده وارائه دهنده آرمان‌های دین اسلام که برترین آرمان‌های ادیان الهی است،می باشد،آرمانها، تامین کننده سعادت،حقوق معنوی،اعتلاء،تقوی وپرهیزگاری وعدالت برای انسان ها و جامعه انسانی است.۱۹_درهنر الزام واجبار وجود ندارد،انگیزه است،درهنر باید انگیزه وجود داشته باشد،هرچند انگیزه های ناپاک هم وجود دارد.نتیجه‌گیری؛باعنایت به اینکه در قرآن به صورت مستقیم از هنر نامی نبرده است،اما مصادیق هنر در مسائل،مدیریت،شعر،حرفه،قصص،صوت،بیان،نوشتن،رنگهاو…بیان شده است.که در آیات وروایات فراوانی بیان شده است از جمله (شعراء،۲۲۴تا۲۲۷؛انبیاء،۵؛صافات،۳۶؛طور,۳۰؛یس،۶۹؛حاقه،۴۱؛)هنر صوت در قرآن (مزمل،۴)؛هنربیان در قرآن (الرحمن،۳و۴؛تفسیرالمیزان؛ج۱۹ص۱۵۹)هنر نوشتن در قرآن (قلم،۱؛المیزان،ج۱۹؛ص۶۱۶). مسأله رنگ‌ها در قرآن (روم،۲۲؛فاطر،۲۷و۲۸؛نحل،۱۳و۶۹؛زمر،۲۱و۶۰؛بقره،۶۹؛آل عمران،۱۰۶و۱۰۷؛زخرف،۱۷؛روم،۵۱؛کهف،۳۱دهر،۲۱؛الرحمن،۷۶؛).

ملتمس دعا