«باسمه تعالی»
وزیر محترم آموزش وپرورش :احتراما،متعاقب منویات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در دیدار سیزده آبانماه ۱۴۰۱بدینوسیله پیشنهادهای ذیل تقدیم می گردد.
«چگونه می توان سازوکار عملیاتی و اجرایی تحول درکتب درسی رااجرا نمود؟!»
نویسنده:محمد بنائیان سفید دانش آموخته دکترای تخصصی برنامه ریزی درسی.
چرا ما نتوانستیم محتوای کتب درسی را براساس مبانی،اصول وارزشهای انقلابی و اسلامی ومنطبق با نیازهای فکری،روحی،عاطفی وعلمی نظام تعلیم وتربیت طراحی کنیم؟!.
۱_ناکارآمدی مدیریت نظام تعلیم و تربیت در تحقق اهداف راهبردی،بویژه عدم باور در تحول بنیادین نظام تعلیم وتربیت در مسئولان و بخصوص اعضای شورای عالی آموزش وپرورش وسازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی است.
۲_در برنامه ریزی درسی نیازسنجی وآسیب شناسی مبتنی بر ارزشیابی محتوای کتب درسی وروشهای ارائه آن در تحقق اهداف غایی یا وجود ندارد ویا شاخص های ارزشیابی مبتنی بر اهداف ومحتوا نیست.
۳_چرایی اینکه؛ چرا حکمرانی فضای سایبری در هدایت فکری،روحی عاطفی وعلمی بوسیله سکوسازان فضای مجازی که خود فضای حقیقی در مقابل هویت زدایی،هویت ملی،ونفوذ در حریم شخصی شده که شناخت فکری و ذهنی وذائقه های بسیاری از نوجوانان و جوانان کشورها واز جمله ایران را در داده های خارج از ایران ذخیره ورصد می کنند.
۴_مثلا در زمینه‌ی شیوه نفوذ نظام سلطه واستکبار در کشورها، ابتدا از طریق اندیشه‌ها و تغییر نگرش در ادوار مختلف تاریخ باروشهای متناسب نیازواقتضای زمان شکل گرفت که ما در تنویر افکار نسبت به آنها در کتب درسی ومحتوای آموزشی غفلت نابخشودنی داشتیم.۵_برنامه ریزان درسی بعضاً قادر به بومی سازی برنامه درسی منطبق با نیاز جامعه ومبتنی بر تحولات وتطورات علمی،فناوری و تثبیت باورها و نگرش‌ها به صورت عمیق در عملیاتی و اجرایی نمودن تحول بنیادین آموزش و پرورش نبوده اند.
۶_دخالت گرایشهای سیاسی که سم مهلک نظام تعلیم وتربیت است، در نظام تعلیم وتربیت در انتخاب مدیران،عدم عدالت نظام آموزشی ،طبقاتی کردن نظام آمورش،عدم توجه به اصل قانون اساسی در تحصیل رایگان،نفوذ تصمیم گیران تعلیم و تربیت در مدارس غیر انتفاعی وتعارض منافع آشکار وپنهان در این مقوله ،انحراف گزینش معلم از طریق ریل گذاری اصلی دانشگاه فرهنگیان وشهید رجایی،بلای خدمات آموزشی غیر حرفه ای که در ساختار روحی،فکری،عاطفی وعلمی دانش آموزان بویزه در مدارس دولتی و بخصوص در مناطق محروم وکم برخورداراثر نامطلوب داشته،عدم حمایت بعضی از دولت‌ها به نظام تعلیم وتربیت ،وآینده سازان کشور ونیز درک واقعی جایگاه معلم وتعلیم وتربیت در پیشرفت وتحقق تمدن اسلامی ،تبعیض فاحش بین آموزش و پرورش با سایر نهادهای آموزشی از نظر پرداخت حقوق و مزایا, و دخالت عناصر قدرت در فرآیند مدیریت آموزشی،عدم برنامه ریزی دراستفاده از ظرفیت های اولیاء و مربیان، و…را می توان از جمله تا کارآمدی نظام تعلیم و تربیت نام برد.
۷_در سازوکار طراحی و تدوین کتب درسی لازم است مسائل ذیل مورد دقت قرار گیرد.
۱_در برنامه ریزی درسی بایداهداف و محتوا مبتنی بر ساختار با رعایت محتوای افقی و عمودی براساس ترسیم اهداف غایی که همان حیات طیبه وصول به حق وخداباوری ،خدامحوری وایمان ،علم،عمل واحلاق باشد.
۲_در ساختار نظام آموزشی باید بر اساس: ۱+۶_۳_۳باشدیعنی طراحی اهداف غایی برای متربیان کودکستان و پیش دبستانی ،سه سال اول دوره ابتدایی ؛سه سال دوره دوم ابتدایی،سه سال دوره اول دبیرستان ونیز سه سال دوره دوم دبیرستان بارعایت ارتباط افقی و عمودی وتعمیق بخشیدن به آن باشد، که ارتباط سیستمی با تحقق اهداف داشته باشد .یعنی دانشگاه فرهنگیان ،معلمان عزیز وفرهیخته ،نیاز جامعه ونیاز مهارت فردی و اجتماعی درراستای عرصه زندگی متربیان معزز باشد.
۳_مثلا اگر می خواهیم شیوه های نفوذدیپلماسی،واسناد لانه جاسوسی آمریکا،را در محتوای کتب درسی منظور کنیم باید؛موضوعات وتیترهامتناسب با ساختار ،اهداف،مختوا،روشهای ارائه،وارزشیابی تحقق آن را مورد توجه قرار دهیم .
البته باید قبل از آن، یافته های تحقیقاتی وآسیب شناسی لازم انجام پذیرد،یعنی«واکاوی نفوذدیپلماسی ودلالت های آن بر برنامه درسی »انجام پذیرد.وباقتضای موضوع باید در گروه تدوین کتب درسی ومحتوای آموزشی از تحلیل‌گران وزارت امور خارجه ،برنامه ریزان درسی،حوزه علمیه در معاصر سازی مبانی و اصول و ارزش‌های اسلامی که اصول و مبانی ثابت اما با روشهای نوین ومورد علاقه متربیان تدوین شود.
وآخر دعوانا ان الحمدلله رب العالمین
